Wethouder Leon Meijer pakt verantwoordelijkheid voor de gezondheid van zijn inwoners
“Als jij je druk maakt over de gezondheid van je inwoners, dan zul je je ook druk moeten maken over wat ze in hun mond stoppen en het voedingsaanbod in je stad”, vindt de Edese wethouder Leon Meijer. Hij zet zich als allereerste wethouder Food van Nederland in voor een duurzamer en gezonder voedselaanbod in zijn stad.
Meer over de foodhelden
Meteen na zijn aantreden ging Meijer aan de slag met een programma om Ede verder als foodstad te profileren. “We trekken bedrijven aan die zich bezighouden met food en we hebben het liefst evenementen rondom eten”, vertelt hij. “Al vrij snel kwamen we erachter dat ook voeding en gezondheid een mooie combinatie vormen. “Je hebt als overheid een taak om te werken aan gezondheid, en dat begint bij voeding, bewegen en slaap. Toch zit voeding nog niet in het instrumentarium van de gemeente. Niemand denkt daarover na.”
Overgewicht als overheidsuitdaging
“Dat is opvallend gezien de problematiek die in ons land – maar ook in Ede – speelt: de helft van de volwassenen heeft overgewicht. Van de jongeren is 12 tot 25% te zwaar. Dat begint met voeding. Als jij je druk maakt over de gezondheid van je inwoners, dan zul je je ook druk moeten maken over wat ze in hun mond stoppen en het voedingsaanbod in je stad.” Daarom hoopt Meijer dat er snel meer foodwethouders volgen, want gemeenten moeten zich hard maken om hun inwoners gezond te krijgen en houden.
Voedselonderwijs op school
In Ede vestigt de wethouder Food zijn hoop op de jeugd. Meijer: “Je moet al op de basisschool beginnen met voedselonderwijs, dat helpt om het voedselpatroon in hun gezinnen te verbeteren. Als ik hier op een basisschool kom en ik vraag: ik heb vanochtend hardgelopen en heb nu last van mijn kuiten. Wat moet ik nemen: yoghurt of kwark? Dan krijg ik het juiste antwoord. Er wordt in de klas veel gepraat over eiwitten, koolhydraten en wat suiker met je doet. Ongeveer tweederde van onze scholen heeft ook een moestuin of moestuinbak. Zo leren kinderen dat een worteltje er 70 dagen over doet om van een zaadje uit te groeien tot een eetbare groente.”
Bijeffecten van de moestuin
Dat is niet de enige positieve impact van de moestuin in Ede. “We kregen bij de gemeente de vraag of buurtbewoners een braakliggend stuk grond tijdelijk als gemeenschappelijke tuin konden gebruiken”, vertelt de wethouder. “Dat mocht, dus we hebben waterleidingen aangelegd en mensen voor drie jaar een eigen stukje grond toegewezen. Toen ontstond een prachtig gebeuren, waarbij vluchtelingen uit Afghanistan hun buurtbewoners uitlegden hoe je de bodem moet bewerken, welke groenten lekker zijn en welke recepten ze moeten proberen. Programma’s om mensen samen te brengen en te laten integreren slagen vaak niet, maar hier in de tuin lukt het wel. We merkten dat voedsel verbindt en dat je met zulke moestuinen ook veel onverwachte bijeffecten krijgt.”
Gezonder aanbod op straat
Naast de uitgebreide samenwerking met scholen, vindt Meijer de City Deal een van zijn grootste successen als wethouder Food. Met de City Deal spreken de gemeenten Almere, Amsterdam, Haarlem, Rotterdam, Utrecht, Den Haag, Wageningen en Ede hun ambitie uit om in 2030 een gezonde en duurzame voedselomgeving voor hun inwoners te creëren. Meijer: “Het is knap lastig om iets gezonds te eten als je kijkt naar het eetaanbod op straat. Laten we eens met elkaar proberen hoe we dat gevarieerder krijgen. Voor het nieuwe station Ede-Wageningen hebben we de NS kunnen verleiden dat ze naast het aanbod van Smullers, Kiosk en andere vette happen, ook vierkante meters vrijmaken voor gezonde voeding.”
Variatie op het menu
Op het moment kan Meijer alleen nog maar – zoals hij het zelf zegt – praten als Brugman om iets voor elkaar te krijgen in Ede, want gemeenten hebben nog geen instrumenten om het aanbod te kunnen bepalen. Daarom is Ede ook druk om horeca-ondernemers te stimuleren om hun aanbod gevarieerder te maken. “Veertien ondernemers uit een lokaal winkelcentrum toonden interesse daarin, waaronder een kebabzaak”, vertelt Meijer trots. “Zij worden nu door Greendish geholpen met tips om hun menu gezonder en duurzamer te krijgen.” Hoe het voedselaanbod in Ede eruit ziet in zijn dromen? “Meer vegetarisch, minder calorieën of kleinere porties en meer lokale producten.”
De voorhoede ondersteunen
Voor zulke projecten zoekt Meijer de plekken op waar de energie zit en de mensen ook vooruit willen. “Je kunt wel blijven roepen dat we het anders willen, maar als je mensen vervolgens niet helpt om stappen te zetten wordt het heel lastig”, zegt hij. “Je moet blijven duwen en trekken. Zo helpen we boeren die willen ook met de overstap naar een nieuw verdienmodel binnen de korte keten. Een boer met een kalverhouderij en kippen gaf aan dat hij de overstap naar plantaardige eiwitten wel aandurfde met een gegarandeerde afzet. Dan denken we als gemeente mee. We hebben toen een aantal lokale producenten en boeren gekoppeld aan verzorgingstehuizen en het ziekenhuis die hun producten nu deels afnemen. Zo blijven we meedenken: wat is mogelijk, wat heeft iedereen nodig en wat kunnen wij voor hen betekenen?”
Leon Meijer over de Food100
“Mijn benoeming tot Food100 Foodheld 2022 is een erkenning voor Ede. We lopen hier voorop met onze voedselaanpak en het is fijn dat die inspanning wordt opgemerkt. De extra belangstelling vanuit de Food100 prikkelt ons ook weer om na te denken over de volgende uitdaging waarin we een verschil kunnen maken. Het dwingt ons om niet achterover te leunen, maar nieuwe ideeën te bedenken en de volgende stap te zetten om Ede gezonder te maken.”