BoerBas: met boeren de wereld beter achterlaten dan je hem gevonden hebt
Hij noemt zichzelf BoerBas, maar Bas Antonissen doet veel meer dan alleen ‘boeren’ op zijn biologische boerderij en varkenshouderij in Rucphen. Zo nam hij recent een biologische slagerij over, compleet met 4 marktwagens, en wil hij bedrijfskantines gaan voorzien van zelfgemaakte biologische vleeswaren, zoals zijn eigen droge worst. “Honderd procent gemaakt van onze eigen dieren, dus korter kan de keten niet”, licht Bas toe.
Meer over de foodhelden
FOOD100 van 2022 is bekend
De foodhelden van 2020 zijn bekend!
Bas nam het bedrijf over van zijn vader, maar wilde niet op de conventionele manier gaan boeren. “Anoniem produceren voor een anonieme markt, daar voel ik niets voor”, vertelt hij. “Dan moet je boerderij elke 5 jaar verdubbelen om maar bij te blijven. In die wedstrijd had ik geen zin. Nu gaan mijn varkens de wei in, dus kom ik zelf ook veel buiten. Ik beleef de seizoenen. Het voorjaar is prachtig, dan komt de natuur weer op gang en worden er elke week biggetjes geboren.
Geen kiloknaller-consument
Ik heb stage gelopen bij bedrijven waar je 's ochtends de stal in ging om er negen of tien uur later weer uit te komen en te denken: ‘oh, het was vandaag een zonnige dag’.” Dan pauzeert Bas even. “Ik moet oppassen dat ik niet te hard ben”, legt hij uit. “De realiteit is nou eenmaal dat niet elke boer biologisch kan gaan. Daarvoor is de markt nog te klein. Wij kopen allemaal nog heel veel goedkoop vlees, want dat zijn we zo gewend. We willen er niet te veel voor betalen. Maar die kiloknaller-consument wil ik niet meer als klant hebben. Er zijn helaas twee stromen ontstaan in Nederland, voor twee verschillende portemonnees. Maar eigenlijk is biologisch vlees betaalbaar voor iedereen, we rekenen in de supermarkt alleen niet de werkelijke prijs af voor het conventionele vlees.”
Bas wil eerlijke prijzen voor boeren en het milieu. Hij wil de wereld beter achterlaten dan hij hem gevonden heeft. Maar hoe krijgen we dat voor elkaar? “Je kunt de boerderijen hier niet weghalen”, zegt Bas stellig. “De consumptie verdwijnt daarmee niet ook vanzelf. Dan verplaatsen boerderijen alleen maar naar Hongarije en Roemenië, waar het nog maar de vraag is hoe goed de leefomstandigheden voor de varkens zijn. Het komt allemaal terug op de vraag die je jezelf bij veel van ons voedsel kunt stellen: waarom moet er soja uit Brazilië in Rotterdam gelost worden voor Nederlandse varkens die vervolgens per boot naar China gaan? Dat is misschien een derde van onze veehouderij. Is dat nodig?
Lokaal eten binnen Europa
Ik was met de Slow Food Academy in Berlijn en daar hoorde ik dat om heel Berlijn te voeden, alle grond in een straal van 350 kilometer rondom de stad nodig zou zijn voor landbouw. Dat wordt ingewikkeld, maar als we nou eens binnen Europa lokaal kunnen eten. Dat is een heel mooi streven. Je kan gewoon uitrekenen hoeveel reststromen er zijn en hoeveel varkens en kippen we dan nodig hebben om die te verwerken. Daar ligt dan onze grens.”
Lokaal, biologisch en circulair
Zelf probeert Bas het voer voor zijn varkens ook zo lokaal mogelijk te kopen en werkt hij waar mogelijk circulair. “Vorig jaar heb ik na een crowdfunding een voersysteem gekocht waarmee ik reststromen door mijn varkensvoer kan mengen. Ik krijg nu mais van een dorp verder en ook huttentotschroot – een plantje waar ze olie van persen – vermeng ik door het varkensvoer.” Dat komt nog naast de maatregelen die hij als biologische boer neemt. “We gebruiken geen bestrijdingsmiddelen of kunstmest, en de varkens krijgen de ruimte met een wei en een modderpoel.”
Weet wat je koopt
Bas is trots op zijn bedrijf en iedereen is dan ook van harte welkom om te komen kijken, ook veganisten nodigt hij graag uit om een kijkje te nemen. “Op internet is alles geframed”, vindt hij. “In de vegan scene gaan de meest gore filmpjes rond van boerderijen, maar ook leuke beelden met een mooi deuntje eronder in Boer Zoekt Vrouw zijn geframed. Daarom mogen mensen bij mij zelf komen kijken om te oordelen hoe content de varkens eruit zien. Eigenlijk zou iedereen een boerderij moeten zien – een biologische zoals de mijne, maar ook een conventionele – zodat je weet wat je koopt, wat je eet en wat je veroorzaakt.”
Bas over de Food100
“Het verraste me hoe breed de bekendheid van de Food100 is. Ik kreeg uit allerlei hoeken berichten en felicitaties nadat ik tot Foodheld 2022 benoemd was. Niet alleen consumentenaandacht, maar ook vanuit de zakelijke hoek. Zo ben ik gevraagd om te spreken op de Food & Agri Carrièredag en heeft Rabobank een artikel over me geschreven naar aanleiding van de Food100. Maar ik heb er ook een aantal leads aan over gehouden.”
Food100 2023
Ben of ken jij iemand die zich net als Bas inzet voor een beter, eerlijker en duurzamer voedselsysteem? De aanmeldingen voor de Food100 van 2023 zijn geopend! Meld jezelf aan of nomineer een andere voedselveranderaar die volgens jou een plek op deze lijst verdient.